Chùa Phước Long thuộc hệ phái Bắc tông, tọa lạc tại khu vực thị trấn, phường Lê Bình, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ. Là một ngôi chùa có quy mô to lớn khá khang trang, nằm trên khuôn viên đất rộng 1553m2, diện tích xây dựng và sử dụng gần 2000m2, cổng chính quay về hướng Tây Tây Nam, Chùa nằm giữa trung tâm quận Cái Răng, trên trục quốc lộ 1A đoạn Cần Thơ - Sóc Trăng, do Ni sư Thích Nữ Như Tâm làm trụ trì. Hiện nay, Chùa còn là nơi đặt văn phòng Ban đại dện Phật giáo quận Cái Răng.
Mặt tiền Chùa Phước Long I. Lịch sử hình thành ngôi chùa: Theo lời kể của Ni sư trụ trì : Ngày trước, vùng này còn rừng rậm hẻo lánh và có rất nhiều thú rừng như cọp, beo, heo rừng, cá sấu… truyền miệng rằng, ở đây có một ông Hổ (cọp) rất to và rất hung dữ, thường xuyên rình rập bắt trâu bò và giết cả người. Để trừ hậu họa, ông Cai (chức danh Cai làng) – tên Lê Đình Tuấn là người võ nghệ cao cường, một mình Ông đứng ra dụ Hổ và đánh với Hổ suốt buổi mới hạ được nó. Tuy nhiên, sau đó Ông cũng bị tử thương. Câu chuyện được thêu dệt trở thành thần thoại hóa đời này sang đời khác. Để ghi nhớ sự kiện giết Hổ (truyền miệng là Thần Hổ), bà con ở đây lập một ngôi Miếu thờ vào năm 1910 - có tên gọi là “Miếu Ông Hổ”. Năm Canh Thân –1920, Hòa thượng Thích Huyền Khải là người khai sơn tạo dựng lại ngôi miếu trở thành ngôi Chùa Phật. Tu theo hệ phái Phật giáo cổ truyền. Chùa được xây dựng bằng tường gạch, mái lợp ngói, nền lót gạch tàu có diện tích gần 300m2, lấy tên là “Phước Long Tự”. Hòa thượng Huyền Khải trụ trì chùa đến ngày 25 tháng chạp năm 1945 viên tịch, do bị giặc Pháp giết. Chân dung HT.Thích Huyền Khải (ảnh tư liệu chùa) Về tiểu sử Hòa thượng Thích Huyền Khải không còn tư liệu nào để lại. Chỉ được kể rằng Hòa thượng, người ở Cái Răng có thời gian sang Campuchia tu đạo. Khi trở về Việt Những di vật của HT.Huyền Khải Sau khi Hòa thượng Huyền Khải viên tịch - Hòa thượng Thích Trí Đạt đến trụ trì chùa cho đến ngày 24 tháng 5 năm 1981 mới viên tịch. Hòa thượng Thích trí Đạt là người có công lớn trong việc trùng tu, mở rộng chùa, xây thêm nhà Hậu tổ vào năm 1960, xây phòng chẩn trị bệnh Đông y năm 1970 (phòng này hiện nay là phòng khách của chùa). Chân dung HT.Thích Trí Đạt (ảnh tư liệu chùa) Sau khi Hòa thượng Trí Đạt viên mãn. Đại đức Thích Nhựt Lang thay thế trụ trì đến năm 1987 – chuyển đi tu nơi khác. Chùa được các cư sĩ Phật tử trông coi nhang khói trong thời gian 2 năm. Một vài hình ảnh ngôi chùa cũ (ảnh tư liệu chùa) Ngày 29 tháng 9 năm 1989, Ban trị sự Phật giáo tỉnh Hậu Giang (cũ) mới quyết định bổ nhiệm Đại đức Thích Thiện Thông làm Chánh đại diện Phật giáo huyện Châu Thành làm trụ trì. Sau đó đến năm 2003, Ban trị sự Phật giáo tỉnh Cần Thơ có quyết định bổ nhiệm Ni sư Thích Nữ Như Tâm làm trụ trì chùa thay Đại đức Thích Thiện Thông. Ni sư Thích Nữ Như Tâm - thế danh Lê Diệu Tâm, sinh năm Đinh Dậu – 1957, Ni sư xuất gia năm 1970 khi mới mười ba tuổi, tu học tại Chùa Long An, khu vực Yên Thượng, phường Lê Bình, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ. Sau đó, theo Y chỉ Ni sư Trí Phát và tu học tại chùa Từ Hạnh, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian 3 năm. Năm 1981 mới trở về tu tại chùa Long An. Năm 1984 được phân làm Thư ký văn phòng Ban đại diện Phật giáo Huyện Châu Thành đặt tại chùa Phước Long. Năm 1989, Ni sư Như Tâm được phân công phụ trách thường trực Văn phòng Ban đại diện huyện và trực tiếp trông coi chùa. Năm 2003, được chính thức bổ nhiệm giữ chức trụ trì chùa Phước Long cho đến ngày nay. Từ khi được giao nhiệm vụ trông coi chùa. Năm 1994, Ni sư Như Tâm cho tiến hành đặt tượng Quán Thế Âm Bồ Tác lộ thiên cao 5,5 mét (thân tượng 4 mét, đặt trên bục tòa sen 1,5 mét) phía trước dãy nhà Tây lang của chùa. Năm 2000, tiến hành trùng tu, xây dựng mở rộng chánh điện ra hơn 400m2 và xây thêm nhà thờ cốt 3 tầng trên diện tích hơn 30m2. Đặc biệt vào năm 2002, để đáp ứng nhu cầu tu học của bà con phật tử, chùa cất thêm nhà giảng đường một trệch, một lầu xây kiên cố có diện tích sử dụng gần 400m2 tại khu vực Tây lang. Kinh phí xây lên trên 500 triệu đồng. Tại nơi đây chùa đã mở nhiều khóa An cư Triết hạ cho Ni cô trong thành phố Cần Thơ về dự học và hằng tháng đều có mở lớp giáo lý dành cho phật tử. Năm 2008, cất thêm ni xá tại khu vực Đông lang dùng cho ni chúng tu học, xây kiên cố một trệch, một lầu, diện tích sử dụng hơn 400m2 và xây thêm Văn phòng Ban đại diện Phật giáo quận nằm phía bên trái cổng chùa. Tổng kinh phí xây đợt này hơn 1,2 tỷ đồng. II. Bố trí thờ cúng trong chùa. Việc bố trí thờ cúng trong chùa cũng giống như các chùa khác. Chánh điện Thờ Phật A Di Đà. Phía sau chánh điện thờ Bồ Tác Địa Tạng. Bên phải thờ Tổ sư Đạt Ma. Bên trái thờ Quan Thánh Đế Quân. Bồ Tát Địa Tạng Khu nhà hậu tổ, giữa thờ Tổ sư gồm các vị Hòa thượng trụ trì chùa đã viên mãn từ trước đến nay, 2 bên đặt bàn thờ bá tánh nam nữ. III. Mối quan hệ Chùa và Phật tử. Chùa Phước Long khai sơn đến nay đã gần 90 tuổi, 89 năm qua theo bước thăng trầm biến đổi của lịch sử địa phương, chùa cũng có nhiều sự đổi thay, từ một ngôi chánh điện đầu tiên chỉ 300m2, năm 1960 xây thêm nhà Hậu tổ gần 200m2, khoảng thập niên 70 đã xây được phòng chẩn trị Đông Y để điều trị bệnh cho dân nghèo. Từ năm 2000 trở lại đây, qua nhiều lần trùng tu, xây dựng mở rộng đến nay có được một ngôi chùa quy mô có nhà Ni xá tu học, đặc biệt có khu giảng đường – mở được nhiều khóa an cư triết hạ cho hằng trăm Ni sư ở các chùa trong khu vực thành phố Cần Thơ đến dự học, mở nhiều lớp giáo lý cho hằng ngàn Phật tử theo học. Ni sư và Phật tử dự khóa học (ảnh tư liệu chùa) Có thể coi Chùa Phước Long là chùa có đông phật tử nhất trong các chùa ở quận Cái Răng. Hiện nay có hơn 200 phật tử và những ngày lễ cúng đặc biệt ngày rằm tháng giêng có trên 1500 người đến chiêm bái tại chùa. Ngòai ra, nhà chùa còn là nơi quan tâm chăm lo đến đời sống người nghèo như: Tham gia tích cực công tác từ thiện xã hội, hỗ trợ tập viết, học phí cho học sinh nghèo, mồ côi…; cấp phát cho người nghèo gần 1tấn gạo/năm và gởi ủng hộ cứu trợ thiên tai lũ lụt hằng trăm triệu đồng/năm… Về phía phật tử, trong 10 năm gần đây bà con phật tử gần xa đã cúng dường cho chùa trên 2 tỷ đồng để góp phần trung tu xây dựng mới có được ngôi chùa khang trang hôm nay./.
CTV